بهبود بهره وری، استراتژی اثربخش در سال ۱۳۹۹
باتوجه به پیش بینی افزایش دستمزد، قیمت حاملهای انرژی، سختگیری های وزارت اقتصاد و دارایی و کاهش بهای نفت در سال ۱۳۹۹ از یک سو و از سوی دیگر رکود در بازار به علت شیوع بیماری کرونا، یکی از اثربخش ترین استراتژی ها کاهش بهای تمام شده و هزینه هاست. لذا شرکتها باید بتوانند در سال جدید بهره وری کسب و کار خود را بهبود ببخشند.
قبل از بهبود بهره وری باید وضع موجود سازمان را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد. راههای گوناگونی برای تشخیص و شناسایی عارضه های سازمان وجود دارد.
در بیشتر مواقع، عارضه های سازمان در هر ۲ حوزه توانمند ساز(تکنولوژی، محصول، فرآیند، استراتژی و …) و نتایج (اثربخشی، کارایی، بهره وری، سودآوری، کیفیت زندگی و…) انجام گردیده و ضمن تشخیص نارسایی های سازمان در حوزه های مختلف برنامه بهبود بهره وری مشخص می گردد.
ما در این مقاله در خصوص راهکارهای بهبود بهره وری خواهیم پرداخت و در خصوص عارضه یابی در مقالات آتی پرداخته خواهد شد.
برنامه ریزی برای بهبود بهره وری
برای رسیدن به بهبود در بهره وری باید برنامه ریزی کرد. غالبا برنامه ها بدلیل اینکه به زبان افرادی که باید آنها را به اجرا در آورند نوشته نمی شوند و دستورالعمل اجرائی مطلوبی ندارند، به شکست منتهی می شود. برای طراحی یک برنامه کامل و جامع بمنظور نیل به بهبود در بهره وری باید مراحل و مراتب فوق را تعقیب کرد:
۱٫ تجزیه و تحلیل موقعیت سازمان یا شرکت.
لازم بذکر است شناسایی متدولوژی محاسبه بهره وری از مدلهای بهره وری گام اصلی جهت اجرای این استراتژی کلیدی می باشد که با مطالعه دقیق و یا استفاده از تجربه مشاورین مجرب در این حوزه قابل انجام است.
۲٫ طراحی برنامه بهبود در بهره وری.
۳٫ ایجاد انگیزه و آگاهی لازم نسبت به بهره وری.
۴٫ اجرای برنامه.
۵٫ ارزیابی برنامه
- بهبود فرایندها : در برخی از سازمان ها از گردش کار نامناسب شکایت می شود اما در بررسی های دقیق تر به این نتیجه رسید که نا آگاهی کارکنان از جزئیات نظام گردش کار، مساله واقعی است. در حالی که ناآشنایی کارکنان نارسایی در حوزه نیروی انسانی است،عکس این موضوع نیز رخ می دهد. برای نمونه از سوی مدیریت یک سازمان، کارکنان شاغل، افرادی بی علاقه به کار ارزیابی می شوند. به همین دلیل مدیریت به دنبال راهها و تکنیک هایی می رود که انگیزه کارکنان خود را افزایش دهد. این کار با پرداخت های تشویقی، قدردانی کتبی و یا گردش شغل صورت می گیرد. در صورتی که در بررسی دقیقتر می توان دریافت، گردش کار نامناسب و قوانین زائد و دست و پاگیر است که تمام توان نیروی کار را هدر می دهد.
- ساختار سازمانی: این ساختار از یکسو نمایش توزیع اختیار و مسئولیت و از سوی دیگر چگونگی ارتباط بین وظیفه ها را نشان می دهد.
- تولید و توزیع اطلاعات: در مراحل مختلف فرایند عملیات یک سازمان، اطلاعات و داده ها ایجاد می شوند. تداوم موفقیت عملیات سازمان رابطه مستقیمی به میزان بهره برداری از اطلاعات و داده هایی دارد که در جریان عملیات، تولید می شوند.
- قوانین و مقررات و آیین نامه ها: این قوانین بسیار پیچیده، دست و پا گیر و بعضا ناسخ و منسوخ یکدیگر می باشند.
- بهبود فرایند تصمیم گیری
- انجام کار های یکسان با گردش کاری متفاوت.
- آشنایی کارکنان با کار خود، اما نبودن نظام مشخص در چگونگی انجام کار.
- نا آگاهی کارکنان از محتوای کار همکاران و نبودن احساس رابطه منظم بین کار آنان با دیگران.
- وجود طرح ها و ایده های نیمه کاره و رها شده.
- یکسان نبودن توزیع کار بین کارکنان و تفاوت بین حجم کار افراد هم رده.
- اختلال و مشکلات ناشی از تغییر برخی مدیران و کارکنان.
- وجود سو تفاهم در تماس های کتبی و شفاهی برای انجام کار.
- زیاد بودن تعداد بخشنامه ها و دستورات منسوخ.
- یکسان نبودن سرعت انجام کار های مشابه.
- روشن نبودن مسئولیت ها و اختیارات.
- منطبق نبودن سیستم ارتقا مبتنی بر شایستگی.
- بی توجهی به صلاحیت و شایستگی فنی و حرفه ای افراد.
- بهبود جانمایی تاسیسات، تجهیزات و ماشین آلات کارخانه.
- اتوماسیون خطوط مونتاژ
- بهبود برنامه نقل و انتقال و حرکت مواد در داخل و خارج کارخانه.
- ایجاد سیستمهای نظام انگیزشی براساس ارزیابی عملکرد و امتیاز بهره وری.
- برقراری دوره های آموزشی با توجه به مشکلات واقعی در عمل.
- ایجاد تغییرات و تعویض در تجهیزات و تاسیسات و استقرار یک نظام پیشگیری و نگهداری.
- توسعه و بهبود در محصولات.
- بهبود در فرایند عملیات و جریان تولید.
- مکانیزاسیون و اتوماسیون.
- توسعه و بهبود برنامه ریزی تولید و فروش.
- نگرش استراتژیک به مسائل سازمان.
- نظام نظارات، سنجش و ارزیابی عملکرد در سازمان.
- کاهش اتلاف ناشی از ضایعات
- کاهش اتلاف ناشی از زمان انتظار و تاخیر
- کاهش اتلاف در جریان تولید
- کاهش اتلاف ناشی از حمل و انتقال
- کاهش اتلاف ناشی از فرآیند و حرکات غیر ضروری
- بهره وری در تکنولوژی
بهبود بهره وری، استراتژی اثربخش سال ۱۳۹۹