آموزش کار با نرم افزار SQFE برای دانلود به آدرس:

http://fbpgroup.org/wp-content/uploads/2018/01/Product-Audit.xlsx             مراجعه کنید

آدیت محصول به روش  SQFE

كلیات :

nآدیت محصول ، اثر بخشی تضمین كیفیت را از طریق آزمایش تعدادی محصول یا قطعه ارزیابی و قابلیت كیفیت را بر اساس كیفیت محصول تصدیق می نماید . بدین ترتیب تطابق محصول با مشخصه های ارائه شده یا توافق شده بین مشتری و تأمین كننده بررسی می شود .

nهدف اصلی ارزیابی ، تعیین میزان انحرف مشخصات می باشد ، كه به مقدار هدف تعیین شده ، اهمیت فنی مشخصه ، درجه تأثیر انحراف بر فرایند بعد و عكس العمل مشتری بستگی دارد .

nآدیت محصول بر روی خواص محصول در شرایط جدید (محصول تازه تولید شده) انجام می گیرد ، نه محصولی كه مدت طولانی از استفاده آن گذشته باشد . ضمناً نمی توان آدیت محصول را بعنوان جایگزینی برای بازرسی های حین فرایند تولید تلقی نمود .

nمعیارهای تصمیم گیری زیر می توانند برای بكارگیری آدیت محصول در شركت مفید باشند :

n- كنترل انطباق نتایج با اطلاعات ورودی

n- تصدیق یكنواختی تولید

n- تشخیص انحرافات ، تغییرات و روندها

n- كشف خطر یا ریسك های بالقوه

n- نشان دادن عكس العمل مشتری

n- كمك به تعیین وضعیت كیفی محصول با توجه به انتظارت و نیازمندیهای مشتری

n- واكنش سریع نسبت به مسائل و مشكلات

n- كنترل اثربخشی اندازه های گرفته شده

n- نیازمندیهای قانونی

nپیش شرطهای لازم برای اجرای آدیت

n1- وجود ساختار سازمانی مناسب تا این امكان ایجاد گردد كه آدیتها بصورت سیستماتیك و مستقل انجام شوند .

n2- طرح آدیت كه نشان می دهد آدیت محصول در كدام ایستگاه از فرایند تولید با چه تعداد نمونه و بر روی چه مشخصه هایی ، صورت گیرد .

nنكته : آدیت محصول معمولاً توسط سازنده محصول (تأمین كننده) انجام می شود و مشتری یا نماینده مشتری نتایج آدیت را بررسی و صحه گذاری و بر حسن اجرای اقدامات اصلاحی نظارت می نماید . پیشنهاد میشود که در ابتدا توسط نماینده مشتری آموزش های لازم سازنده داده شود و در حد نمونه پایلوت نیز به اجرا در آید تا پس از فرهنگ سازی و موشخس شدن بستر لازم توسط سازنده انجام گردد.

nنکته : می توان نتیجه ارزیابی آدیت محصول را به عنوان شاخص برای بررسی کلیه اندازه گیرهای کنترل کیفیت تلقی نمود . در صورت وجود انحراف از مشخصه ها یا استانداردها نیاز به اقدام اصلاحی است . چنانچه این انصراف مربوط به مشخصات مهم مخصوصا مشخصه های ایمنی باشد ، انجام اقدام سریع مانند توقف تولید، جداسازی محصول و یا در صورت نیاز اصلاح تولید الزامی است.

هدف

nوظیفه آدیت محصول ، بررسی محصولات آماده به تحویل با استفاده از طرح آدیت به منظور بررسی مطابقت آنها با مستندات فنی، نقسه ها، استانداردها، نیازمندی های قانونی و سایر مشخصه های کیفی می باشد.این کنترل بر روی تعداد کمی از محصولات انجام می شود، با این حال خیلی گسترده تر و بیشتر از نقطه نظرات مشتری می باشد.

تهیه و طرحریزی آدیتهای محصول

شرایط اولیه و مسئولیتها :

nآدیت محصول باید به دقت و با در نظر گرفتن پیش شرطهای زیر طرحریزی شود :

الف) در نظر گرفتن عبارتی مبنی بر انجام آدیت محصول در نظامنامه کیفیت

ب) تهیه طرح آدیت

ج) تبدیل طرح آدیت به دستور العمل کار برای آدیتور

۲- طرح آدیت

طرح آدیت باید شامل اطلاعات زیر باشد :

nنام محصولی که آدیت می شود

nتاریخ/تناوب آدیت

nآدیتور ها

nمشخصه هایی که باید بررسی شوند

nمشخصه های کمی

nمشخصه های کیفی

nاندازه نمونه

nو روش ها و تجهیزات بازرسی و آزمون که مورد استفادهقرار می گیرند و …

*مشخصات انتخاب شده آنهایی هستند که بهترین فرض را از کیفیت محموله ( محصول تامین شده ) در شرایط مورد نظر از دیدگاه مشتری در مونتاژ، در حالت صفر کیلومتر و در هنگام استفاده بر اساس معیار های زیر داراست :

* شناسایی

* بسته بندی

* ظاهر

* ابعاد

* مونتاژ

* دوام، قابلیت اطمینان

* عملکرد

* مواد، عملیات تکمیلی

قواعد نمونه گیری

اندازه نمونه

nبرای تعیین اندازه نمونه باید به منظور به نمایش در آوردن کیفیت ارائه شده تمام عوامل انحراف ( FMECA ) را در نظر گرفت .

nاندازه نمونه توسط سازنده خودرو با همکاری تامین کننده تعیین می شود. با وجود این لازم است حداقل ۲۰ قطعه در ماه یا در هر تولید ( هر بار که تولید را اندازی می شود ) بین شیفت های تولید تقسیم و اندازه گیری شود .

محل نمونه گیری

nبرای اینکه نمونه نمایانگر کیفیت محصولات تحویل داده شده به کارخانه مصرف کننده باشد اندازه گیری مشخصات منتخب باید بر روی محصولات آماده برای تو زیع انجام گردد .

nهر چند بنا دلایل عملیاتی ممکن است این اندازه گیری ها طی تولید صورت پذیرند که در صورت وجود یکی از شرایط زیر موردی نخواهد داشت :

nمشخصه ، وضعیت نهای خود در محصول را دارا می باشد .

nعملیات بعدی وجود ندارد .

nاین امکان وجود نداردکه طی مراحل بعدی، حمل و نقل ، بسته بندی یا انبارش مشخصه مورد نظر اسیب ببیند .

nقواعد درجه بندی دمریت (نواقص)

nهر نمونه برداشته شده بر اساس سیستم دمریت درجه بندی می گردد.

nسیستم دمریت برای مشخصات غیر قابل اندازه گیری مثل ظاهر ، همانند مشخصات قابل اندازه گیری که بر اساس حدود تلرانس یا قطعات مرجع پایه ریزی و توسط واحد نقشه کشی خودرو ساز تعریف شده اند، مناسب می باشند .

مشخصات قابل اندازه گیری

n درجه بندی برای هر مشخصه (۱۵،۵،۳،۰ یا ۵۵) باید صورت تابعی از فاصله نسبت به مرکز تلرانس (یا مقدار در نظر گرفته شده برای هدفی که می خواهیم به ان برسیم ) تعریف شود و نتیجه گیری نهایی برای کیفیت و قابلیت اطمینان مجموعه یا خودرو انجام گردد .

صلاحیت آدیتور

موفقیت آدیت محصول به میزان زیادی به صلاحیت فنی و شخصی آدیتور بستگی دارد که بعضی از آنها در زیر ارائه شده است :

nاگاهی داشتن از هدف آدیت محصول

nاطلاع داشتن از مشخصه های کیفیت و سوابق محصول

nتسلط بر فنون بازرسی ، اندازه گیری و آزمون

nاستفاده از مشخصه های بازرسی ، اندازه گیری و آزمون

nگزارش دهی مناسب

nآگاهی از فرایند تولید یا کار برد ان

nمناسب بودن وضعیت فیزیکی مثل وضعیت بینایی و غیره

انجام آدیت محصول :

۱- مسئولیت انجام ادیت

باید اطمینان حاصل شود که افرادی مستقل آدیت محصول را انجام می دهند .

می توان آدیت را در مناطق زیر انجام داد:

nدر محل سازنده

nدر محل مشتری

۲- فرایند انجام آدیت

برای انجام آدیت رعایت قوائد زیر ضروری است :

nپس از انجام اندازی گیری باید محصولات نمونه گیری شده با دقت جایگزین شده و به محل اصلی خود بر گردانده شود تا با محصولات مشابه مخلوط نگردند. ضمنا باید آسیب دیدگی ، فرسودگی ،بسته بندی های خاص و مواد دیگر را نیز در این جایگزینی لحاظ نمود .

nچناچه عدم انطباق ها روی ویژگی های ایمنی مشاهده شود ، نیاز به اقدام اصلاحی سریع می باشد بنحوی که اطمینان حاصل شود هیچ محصول نامنطبقی به سیستم بر نخواهد گشت .

۳- گزارش دهی (مستند سازی)

nبرای اینکه درک روشن تری از نتایجSQFE داشته باشیم ، می بایست جدول یا شبکه SQFE تهیه و تنظیم گردد. این جدول توسط تامین کننده با همکاری واحد کیفیت سازنده خودرو تنظیم می شود.

۴- محاسبه شاخص ها

۴-۱- شاخص های اندازه گیری کیفیت

nکیفیت طبق قواعد درجه بندی دمریت ، اندازه گیری می شود و با ارائه ضریبی که نشان دهنده سطح کنترل مشخصات می باشد همراه است . بنابراین اهمیت آن حتی زمانی که به نقص صفر دست یابیم باقی می ماند .

پنج شاخصه اندازه گیری گیفیت :

الف ) میانگین دمریت مجموعه محصول (DUM ):

n بصورت متوسط نقاط دمریت برای هر محصول تعریف میشود

ب) سطح عدم کیفیت (NNQ):

تعداد مشخصاتی که عیب یا نقص روی انها اثر گذاشته است .

ج) ضریب تناسب کیفیت (CAQ): فقط برای مشخصات قابل اندازه گیری استفاده می شود و شاخصی از براکندگی تلرانس می باشد.

د) سطح تناسب کیفیت (NAQ): مکازیمم CAQ ها است که براکندگی مشخصات کنترل شده را منعکس می کند.

ه) سطح کیفیت تحویل شده (NQL): حاصل جمع NNQ و NAQ ها است و مقدار مطلقی برای کیفیت محصول ارائه می دهد بطوریکه مکمل DUM بشمار می اید . چرا که DUM مقداری نسبی از کیفیت محصول اراعه می دهد .

۴-۲- میا نگین دمریت مجموعه یا محصول (DUM) :

تعریف :

میانگین دمریت مجموعه شاخصی از اندازه گیری محصولات است که دو عامل زیر را در نظر می گیرد :

nاهمیت شدت عیب یا میزان انحراف از مرکز محدوده تلرانس

nتعداد عیوب یا تعداد انحرافات مشاهده شده

این شاخص نهایتآ یک مقیاس نسبی از کیفیت ارائه می دهد که به تثبیت اهداف مر بوط به بهبود کمک می نماید .

۴-۳- سطح عدم کیفیت (NNQ )

تعریف:

سطح عدم کیفیت برای یک محصول شاخصی متشکل از چهار رقم می باشد و هر رقم نماینده تعداد مشخصاتی است که از حداقل یکی از سطوح نقص ۳و۵و ۱۵و ۵۵و تاثیر گرفته است .

مثال :

۳۲۱۵= NNQ

n 3:3مشخصه دادری عیبی از نوع سطح نقص ۵۵ هستند.

n2:2مشخصه به جز ۳ مشخصه بالا دارای عیبی از نوع سطح ۱۵ هستند.

n1:1مشخصه به جز ۵ مشخصه بالا داراری عیبی از نوع سطح نقص ۵می باشد .

n5:5 مشخصه به جز ۶ مشخصه بالا دارای عیبی از نوع سطح ۳ هستند.

nNNQ شاخص موثری برای تعیین اقدامان اولیه می باشند .

مقدار ارائه شده توسط این شاخص بین ۰۰۰۰تا ۹۹۹۹می باشد که امکان مقایسه محصولات یک خانواده را فراهم می اورد .

۴-۴-ضریب تناسب کیفیت (CAQ)

nمحاسبه این شاخصه فقط برای مشخصه های قابل اندازه گیری کاربرد دارد و آن هم وقتی که سطح نقص هیچ یک از مشخصه های محصول که نقایص انها نشان داده شده است ، از ۳ بیشتر نباشد .

n(NNQ≤۰۰۰۹)

nهدف ان ایجاد یک اثر بزرگ شده در محدوده تلرانس می باشد .

تعریف :

nضریب تناسب کیفیت (CAQ)در واقع یک شاخص اندازه گیری است که نسبت استفاده از محدوده تلرانس را با توجه به مقدار هدف ارائه می دهد . معمولا مقدار هدف از نظر تئوری مرکز تلرانس در نظر گرفته می شود .

تجزیه و تحلیل نتایج آدیت :

nهدف اصلی آدیت محصول کشب اطلاعات درباره سطح کیفیت محصول یا قطعات می باشد تا با توجه به نتایج حاصله از یک دوره زمانی طولانی، برداشتها و نتیجه گیری های لازمه برای آینده انجام گیرد .

nارزیابی نتایج آدیت از محصولی به محصول دیگر مستقل و متفاوت و به کاربرد محصول وابسته است . ثابت نکهداشتن روش ارزیابی در دوره طولانی که مقایسه انجام می گیرد مهم می باشد.

n1- تجزیه وتحلیل عیوب

هر گاه عدم کیفیتی مشاهده شود تامین کننده باید :

۱) محصولات نامنطبق را جهت جلوگیری از استفاده یا ارسال شناسای و جداسازی کند .

۲) بررسی کند که محصولات مشکوک ارسال نشده باشند و چناچه در این مورد شک دارد بلافاصله به واحد کنترل کیفیت کلیه کارخانه های مصرف کننده مرتبط اطلاع دهد .

۳) اجرای روشی برای اطمینان از اینکه تا زمان رفع عیب فقط محصولات خوب در اختیار کلیه واحدها قرار می گیرد.

۴) ایجاد و توسعه یک راه حل دائمی از طریق سیستمهای حفاظتی کافی در فرایند.

۵) اطمینان از این که راه حل نهایی به طور کامل مشکل عیب را بر طرف کرده است .

۲- انجام اقدامات اصلاحی حاصل از آدیت محصول

اقدامات اصلاحی از نظر اهمیت با یکدیگر متفاوت هستند ، این تفاوت به شدت ، تناوب و نوع عدم انطباق وابسته است.

فقط با دانستن علل عدم انطباق هاست که می توان اقدامات اصلاحی اثر بخشی تعیین نمود. اقدامات اصلاحی قابل تشخیص در آدیت محصول عبارتند از:

۲-۱- اقدامات اصلاحی برای عدم انطباقهای مهم

nبا مشاهده عدم انطباقهای مهم بلافاصله اقدامات لازم جهت شناسایی علت عدم انطباقها و حذف آنها انجام می گیرد . باید کلیه اجزاء محصولات نیمه ساخت یا نهایی که عدم انطباق بر روی آنها مشاهده شده و یا بر کیفیت آنها تاثیر گذاشته شده است ، جداگانه نگهداری شوند. چنانچه این قطعات دوباره کاری شوند ، نیاز به بازرسی مجدد خواهند داشت .

۲-۲-اقدامات اصلاحی برای عدم انطباقهای جزئی

nبا توجه به اثر عدم انطباق باید برای موجودی جاری و ارسال شده مجوز پذیرش (داخلی/خارجی ) اخذ گردد.

n2-3- نظارت بر اقدامات اصلاحی

nباید شرح اقدامات اصلاحی به همراه تاریخ انجام انها در سوابق مربوط اعلام گردد.(فرم صفحه بعد )آدیتور هیچگونه مسئولیتی برای انجام اقدامات اصلاحی ندارد.

nبرای نظارت و کنترل اقدامات اصلاحی انجام شده می توان محصول را در خارج از برنامه آدیت نمود.

۳ – طر ح بهبود

nتامین کننده مسئولیت کامل کیفیت محصولاتش را به عهده دارد و باید مطمئن گردد که محصولات تحویل داده شده همه نیازمندی ها را بر آورد کرده است . این تضمین نیازمند بکار گیری جدی طرح نظارتی می باشد که توسط خودرو ساز در فرایند تایید شده است .تازمانی که هر گونه انحرافی از اهداف کیفیت مشاهده شود، تامین کننده باید بر اساس طرح اقدامی مناسب انجام دهد .

۴- هدف برای سطح کیفیت

nمیانگین دمریت (DUM)وسطح کیفیت تحویل شده (NQL) ، به سمت نقص صفر تمتیل دارند تا جایی که شکایات مشتری و نواقص کارخانه رفع شود و این حاصل تلاشی خواهد که تامین کننده و خودرو ساز در جهت رسیدن به برتری انجام می دهند .

دیدگاه خود را بنویسید

رایانامه شما منتشر نخواهد شد. لطفا فیلد های ضروری را پر کنید.