نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی
مولف : پریما فاتح چهر
مفهوم سرمایه اجتماعی به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبعی با ارزش اشاره دارد و با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا می شود
سرمایه کلان چه در سطح کلان و چه در سطح سازمان ها و بنگاه ها می تواند شناخت جدیدی از سیستم های اقتصادی – اجتماعی ایجاد کند .
دانش سازمانی هر آن چیزی است که افراد سازمان درباره فرآیندها، محصولات، خدمات، مشتریان، بازار و رقبای سازمانی می داند.
تولید دانش و نگهداشت دانش و کاربرد آن حاصل فعالیت ها و تلاش های جمعی افراد در گروه های منسجم است.
در یک طبقه بندی کلی دانش شامل فردی و سازمانی است.
دانش سازمانی خود شامل ضمنی و صریح می باشد.
مدیریت دانش فرآیندی است که از طریق آن سازمان با استفاده از دارایی معانی فکری و مبتنی بر دانش خود به تولید ارزش و ثروت می انجامد.
کارکنان سازمان ، مهم ترین و اصلی ترین جز سیستم مدیریت دانش سازمانی می باشد.
از اقدامات مدیریت دانش ایجاد و گستردگی فرهنگ و جوی در سازمان است که این ارتباطات و تعاملات را ترغیب و تسهیل کند. توجه به ارتباطات و تعاملات اثربخش میان افراد سازمان و ایجاد جوی آکنده از اعتماد متقابل میان آنان ما را به مفهوم سرمایه اجتماعی نزدیک می سازد .
سرمایه اجتماعی را انباشتی از منابع بالقوه و بالفعل با شبکه تعالی منسجم از روابط نهادی شده و مبتنی بر تفاهم و شناخت متقابل پیوند خورده است تعریف می کند.
سرمایه اجتماعی عبارت است از مجموع منابع وارزشی که در داخل شبکه ای از روابط فردی و سازمان موجود است و از آن نشات می گیرد.
سرمایه اجتماعی به صورت میان فردی یا میان سازمانی است.
سرمایه اجتماعی _ فردی را شامل منابع سازمانی موجود در میان شبکه های انسانی می داند که توسط اعتماد و همکاری میان آنان پشتیبانی می شود.
سرمایه اجتماعی را می توان حاصل پدیده های اعتماد متقابل، تعامل اجتماعی متقابل، گروه های اجتماعی، احساس هویت جمعی و گروهی، احساس وجود تصویری مشترک از آینده و کار گروهی در یک سیستم اجتماعی دانست.
سرمایه اجتماعی شامل سه بعد می باشد: ۱- ساختاری ۲- شناختی ۳- ارتباطی
بعد ساختاری در برگیرنده الگوهای ارتباطی میان اعضای یک گروه یا واحد اجتماعی است که شامل سه بعد پیوند شبکه، ترتیبات شبکه و ثبات شبکه می باشد. پیوند شبکه دربردارنده شیوه خاصیست که اعضای واحد اجتماعی با یکدیگر مرتبط شده اند، ترتیبات شبکه تعیین کننده الگوهای پیوند میان اعضای واحد اجتماعی و ثبات شبکه و دربردارنده نزدیکی و شباهت افراد در یک واحد اجتماعی است.
بعد شناختی شامل ادراک، باورها و تعهدات فرهنگی و اجتماعی مشترک است که به وسیله مفاهیم و خاطرات مشترک یا زبان مشترک مورد پذیرش افراد است. این بعد شامل دو بعد هدف های مشترک و فرهنگ مشترک می باشد.
بعد ارتباطی دربردارنده میزان اعتماد متقابل میان اعضای یک واحد اجتماعی است. اعتماد عامل بسیارمهم در فراهم آمدن ارتباطات متقابل و اثربخش می باشد.
چرخه مدیریت دانش شامل فعالیت های کسب، ثبت، خلق، انتقال و کاربرد دانش در سازمان می داند.
کسب دانش شامل مجموعه فعالیت هایی به منظور کسب دانش جدید از خارج سازمان صورت گیرد و فعالیت های مانند میزان مشارکت اعضا در انجم های علمی و میزان مشارکت در دوره های آموزشی و … ، خریداری دانش جدید برای سازمان، نشان دهند میزان تلاش برای کسب دانش جدید و ورود آن به سازمان می باشد.
ثبت و مستند سازی دانش شامل مجموعه فعالیت هایی که به منظور ثبت دانش موجود در سازمان می گردد.
انتقال دانش شامل مجموعه فعالیت هایی که به منظور انتقال دانش سازمان میان اعضا صورت می گیرد. فعالیت هایی مانند جلسه های بحث و تبادل نظر، تمایل و مشارک اعضا به همکاری و کمک به همکاران برای بهبود روش های همکاری و …
خلق دانش شامل مجموعه فعالیت هایی که از طریق آن دانش جدید در سازمان خلق و تولید می شود. فعالیت هایی مانند پاداش دهی و تشویق و نوآوری ها و ایده های جدید کارکنان، بحث آشکار در مورد تجارب و شکست های سازمان از جمله فعالیت هایی است که خلق دانش را تسهیل می کند.
کاربرد دانش شامل فعالیت هایی است که نشان می دهد سازمان دانش خویش را بکار گرفته است. از جمله بکارگیری ایده های جدید کارکنان درفرآیندهای سازمانی و یا توجه به فروش دانش سازمانی از جمله فعالیت های کاربرد دانش می باشد.
.
فرضیه های پژوهش :
فرضیه های اصلی
سرمایه اجتماعی بر توسعه مدیریت دانش در سازمان تاثیر می گذارد.
- سرمایه اجتماعی بر توسعه فعالیت های سخت مدیریت دانش تاثیر می گذارد.
- سرمایه اجتماعی بر توسعه فعالیت های نرم مدیریت دانش تاثیر می گذارد.
فرضیه های فرعی
- سرمایه اجتماعی بر کسب دانش در سازمان تاثیر گذارند.
- سرمایه اجتماعی بر ثبت دانش در سازمان تاثیر گذارند.
- سرمایه اجتماعی بر انتقال دانش در سازمان تاثیر گذارند.
- سرمایه اجتماعی بر خلق دانش در سازمان تاثیر گذارند.
- سرمایه اجتماعی بر کاربرد دانش در سازمان تاثیر گذارند.
