استانداردهای مدیریتی ISO9001 و ISO14001 و OHSAS18001

استانداردهای مدیریتی ISO9001 و ISO14001 و OHSAS18001

ایزو ISO اولین گروه کاریست‌که سیستم مدیریتی استاندارد تدوین کرد. سیستم کیفیت ISO9001 درسال ۱۹۸۷ میلادی تدوین شد. سیستم مدیریت زیست محیطی درقالب استاندارد ISO14001 توسط سازمان بین المللی استاندارد، ایزو ISO، منتشر شد. استاندارد OHSAS18001 یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلیست و سازمانهارا درشناسایی، حذف و بحداقل رساندن ریسکهای مرتبط با بهداشت و ایمنی کارکنان و سایر ذی نفعان درمعرض ریسکهای OH&S یاری نمایند. ویژگی بارز سیستم مدیریت زیست محیطی ISO14001 انطباقش برچرخه دمینگ PDCA است. ترکیب این‌سه استاندارد مدیریتی راسیستم مدیریت یکپارچه IMS می‌گویند.

سیستم مدیریت کیفیت ISO9001

سیستم مدیریت کیفیت ISO9001 یک بیانیه رسمی ازجانب مدیریتست و بصورت غیرقابل تفکیک به‌نیاز مشتریان و طرحهای بازرگانی و تولیدی موسسات گره خورده­ست و باید درتمام لایه­ها و بخشهای یک سازمان رعایت و تعهد گردند پس هریک ازکارکنان احتیاج به‌اهداف قابل اندازگیری دارند. سیستم مدیریت کیفیت ISO9001 دارای ساختارها و مسئولیتها و روشهای اجرایی لازم جهت‌دهی و کنترل سازمان برهفت اصل استوارست. البته در اصول مدیریت اصول هشت گانه مطرح میگردد. امادر متن استاندارد ایزو ۹۰۰۱ ویرایش ۲۰۱۵ هفت اصل عنوان گردیده.

اصل اول سیستم مدیریت کیفیت ISO9001 : مشتری محوری : درک خواسته فعلی و آینده مشتری، برآوردن خواسته مشتری و تلاش درپیشی گرفتن ازانتظارات مشتری

اصل دوم سیستم مدیریت کیفیت ISO9001: رهبری : شامل ایجاد وحدت نظر و جهت گیری سازمان و ایجاد جو مناسب برای حصول اهداف استفاده کنندگان از ISO9001

اصل سوم سیستم مدیریت کیفیت ISO9001 : مشارکت کارکنان : کارکنان همه سطوح سرمایه اصلی سیستم هستند، تمامی قابلیتهای آنها باید درسازمان مورد استفاده قرارگیرند.

اصل چهارم سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001: رویکرد فرآیندی : فرآیند مجموعه ای ازفعالیتهای مرتبط و تاثیرگذارست. وقتی منابع و فعالیتها درقالب فرآیند اداره میشوند، نتایج مورد نظر بهتر و راحتتر بدست میاید.

اصل پنجم سیستم مدیریت کیفیت ISO9001: بهبود (improvement) : فعالیت تکرار شونده، افزایش دهنده توانایی برآورده کردن الزامات، هدف دائمی سیستم مدیریت کیفیت ISO9001

اصل ششم سیستم مدیریت کیفیت ISO9001: تصمیم گیری مبتنی بر شواهد : گردآوری، بررسی و تحلیل منطقی اطلاعات

اصل هفتم سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001: مدیریت ارتباطات : ایجاد ارزش ازراه ارتباطات متقابل سودمند جهت کسب منافع دوطرفه.

اهداف سیستم مدیریت کیفیتISO9001

اهداف کلان ایزو ۹۰۰۱ : ایجاد قابلیت جهت ارضای خواسته مشتری بطور اقتصادی، موثر و مستمر و گسترش سهم بازارش.

اهداف خرد ایزو ۹۰۰۱: برآوردن نیازهای کارکنان ازحیث دستورالعملها و اطلاعات

سیستم مدیریت زیست محیطی برپایه استاندارد ایزو ۱۴۰۰۰

سیستم مدیریت زیست محیطی ISO 14000 درحدود سالهای آغازین دهه ۱۹۹۰ میلادی، توسط سازمان بین المللی استاندارد برنامه­ریزی، تدوین و منتشر شد. به‌منظور تدوین طرحی درزمینه مدیریت زیست محیطی، گروه مشاوره استراتژیک توسط سازمان ISO تشکیل و ماموریتش مشخص شد. درپاییز ۱۹۹۲ گروه مذکور نتیجه تحقیقات خود را به هیئت مدیره فنی ایزو ISO (یابه اشتباه IZO ) ارائه نمود. سپس در۱۹۹۳ کمیته فنی ۲۰۷ تشکل شدو دومین فعالیت سازمان بین المللی استانداردiso درزمینه استاندارد مدیریت زیست محیطی آغاز گردید. همکاری نزدیکی مابین کمیته ۲۰۷ و ۱۷۶ که مسئول تدوین استاندارد سیستم مدیریت کیفیت ISO9001ست وجود داشت و درراستای یکپارچگی سیستمهای مدیریت ادغام شدند. سازمان بین المللی استانداردISO پس ازتشکیل هرکمیته فنی،به مدارک و مستنداتش یک شماره یاکد اختصاص می­دهد. کد کمیته فنی ۲۰۷، کد ۱۴۰۰۰ بود. استانداردهای تدوین شده کمیته ۲۰۷، استاندارد سری ۱۴۰۰۰ نام گرفته وبه‌ استانداردهای سری ISO14000 معروف شدند.

استاندارد ایزو ۱۴۰۰۰ ( ISO14000 ) به ۶ دسته تقسیم شدست :

ISO14001: سیستم مدیریت زیست محیطی

ISO14010: ممیزی محیط زیست و استانداردهای زیست محیطی

ISO14031: ارزیابی عملکرد زیست محیطی

ISO14060: جنبه‌های زیست محیطی در استاندارد محصولات

ISO14020: نشانه گذاری زیست محیطی

ISO14040: ارزیابی چرخه‌ی حیات

استاندارد ISO14001 کاملابا استاندارد ISO9001 و چرخه دمینگ منطبق است.

سیستم مدیریت زیست محیطی ISO14001 گسترده‌ترین و پذیرفته شده‌ترین استاندارد در زمینه مدیریت محیط زیست می‌باشد. شرکتهای بسیاری درسرتاسر دنیا بااندازه و نوع متفاوت استاندارد ISO14001 راپیاده می­کنند.

ISO 14001 استانداردیست که فرآیند مشخصی راجهت کنترل و بهبود عملکرد یک سازمان درارتباط بامحیط زیست ارائه میدهد. دریافت استاندارد ISO14001 کارایی واثربخشی فرآیندهای مدیریت محیط زیست رامیافزاید و الزامات مشتریان‌شان رافراهم میکند.

استاندارد ISO14001 به سازمانهایی با اهداف زیر مربوط میشود :

پیاده‌سازی و نگهداری و بهبود سیستم مدیریت محیط زیست‌شان

اطمینان ازبرآورده‌سازی قوانین و آییننامه‌های زیست محیطی

دستیابی به استاندارد سیستم مدیریت محیط زیستی ازطریق سازمان شخص ثالث

اطمینان ازانطباق با الزامات استاندارد جهت برآوردن الزامات زیست محیطی ملی و منطقه‌ای

توانایی و اثبات انطباق بااستاندارد

کسب استاندارد ISO14001 مزیت رقابتی ویژه‌ای برای‌رقابت شرکتهاست و موجب افزایش فروش و سود آنها و جلب توجه مشتریان و ذی نفعان، کاهش هزینهها ازطریق استفاده بهینه ازمنابع انرژی و حداقل ضایعات محیطی میشود که‌از‌دیدگاه جامعه و زیست محیطی و سازمانی حائز اهمیتست.

هدف استانداردهای سیستم مدیریت محیطی ISO 14001 ایجاد سازمان‌هایی بارویکرد سیستماتیک برای‌ پایش خدماتست که برمحیط اثردارند.

استاندارد OHSAS18001

استاندارد OHSAS18001 به‌معنای سری ارزیابی ایمنی و بهداشت شغلی، occupational health & safety assessment series، میباشد. استاندارد OHSAS 18001 قابل ممیزی و صدور گواهینامه‌ست و سازمانها میتوانند سیستم مدیریت خودرا درزمینه‌های بهداشت و ایمنی ارزیابی نمایند. ساختار استاندارد OHSAS 18001 سازگار بااستانداردهای ISO9001 و ISO14001 میباشد تاسازمانها براحتی بتوانند سیستمهای مدیریت کیفیت، محیط زیست و ایمنی و بهداشت شغلی رابایکدیگر ادغام و سیستم مدیریتی یکپارچه ایجاد کنند.

ممیزی استاندارد OHSAS 18001 مشابه بافرآیندهای ممیزی مبتنی برISO9001 و ISO14001 میباشد و بطور یکپارچه یا به‌تنهایی انجام میگردد.

استاندارد OHSAS 18001 سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ابتدا توسط BSI باهدف کمک به‌سازمانها برای‌نظارت بر بهداشت شغلی و ایمنی درسال ۱۹۹۹ مبتنی برBS8800 منتشر شد.

اخذ گواهینامه استاندارد OHSAS18001 برای‌یک سازمان مزایایی دارد:

استاندارد OHSAS18001 تفکر طرح‌ریزی شده و مستند در ارتباط با بهداشت شغلی و ایمنی OH&S ایجاد میکند.

استقرار استاندارد OHSAS18001 محیط کاری راایمن‌تر و سالم‌تر میسازد.

پیاده سازی استاندارد OHSAS18001 آگاهی و دانش درخصوص مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی رامیافزاید.

استفاده‌از استاندارد OHSAS18001 سبب کاهش ریسک حوادث، رویدادها و بیماری‍‌های شغلی میشود.

ایجاد استاندارد OHSAS18001 نگرش طرحریزی شده و مستند درباره سلامت و ایمنی کارکنان و برخورد سیستماتیک و هدفمند بامسایل ایمنی و بهداشت دارد.

کسب استاندارد OHSAS18001 زمان تلف شده در اثر بیماری و صدمات راکاسته ، سبب افزایش بهره‌وری و بهبود آمار حوادث میشود.

رعایت استاندارد OHSAS18001 هزینه های خسارات و جرایم احتمالی را میکاهد.

محیط ایمن حاصل‌از استقرار استاندارد OHSAS18001 رضایت شغلی پرسنل،پیمانکاران رامی‌افزاید.

شناسایی و کنترل خطرات و ایجاد نظام فعال درمواجهه بامعضلات ایمنی و بهداشت شغلی کارکنان یکی ازمزایای مهم استاندارد OHSAS18001 است.

ضریب بهره وری کارکنان دراثر اطمینان خاطراز ایمنی حاصل‌از پیاده سازی استاندارد OHSAS18001 افزایش مییابد

استاندارد OHSAS18001 نیروی کار باتجربه راحفاظت کرده و حداکثر استفاده ممکن رامینماید.

اخذ و استقرار استاندارد OHSAS18001 اعتماد افکار عمومی راجلب و سبب افزایش مقبولیت دربازار سرمایه میشود.