BS OHSAS18001:2007 (سری ارزیابی ایمنی و بهداشت شغلی)، ISO14001:2004 (نظام مدیریت زیستمحیطی) و… اقدام نمودهاند و سایر سازمانهای تولیدی، خدماتی، پیمانکاری و… فعال در سطح جهان نیز با توجه به نیازهای خود نسبت به پیادهسازی آنها اقدام نمودهاند.
براساس آمارهای موجود در ادارات کار و همچنین بیمارستانها و مراکز درمانی، درصد زیادی از مشکلات، بیماریها و صدمات افراد به واسطه عدم رعایت برخی از اصول بهداشتی و ایمنی در محلهای کار میباشد. این در حالی است که تعداد محدودی از سازمانهای با استانداردهای روز دنیا آشنا بوده یا از آنها استفاده مینمایند.
در این مقاله سعی بر این شده است تا با معرفی استانداردهای مدیریتی مرتبط با مباحث ایمنی و بهداشت شغلی، سازمانها و شرکتها را در پیادهسازی این استانداردها و ایجاد یک محیط کاری ایمن و دور از خطر برای کارکنان ترغیب نماییم.
اهمیت و نقش سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیطزیست (HSE-MS)در صنایع HSE برگرفته شده از ۳ عنصر سلامتی (Health)، ایمنی (Safety) و محیطزیست (Environment) بوده و به سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست معروف میباشد.
پیش از پرداختن به موضوعات استاندارد مذکور لازم است مختصری به سری ارزیابی ایمنی و بهداشت شغلی (OHSAS18001:2007) و سیستم مدیریت زیستمحیطی (ISO14001:2004) اشاره نماییم.
استاندارد ایمنی و بهداشت شغلی با هدف توانمندسازی سازمان برای کنترل ریسکهای ایمنی و بهداشت شغلی و بهبود وضعیت عملکرد ایمنی و بهداشتی سازمان به کار گرفته میشود. از طرفی استاندارد زیستمحیطی با هدف شناسایی جنبههای زیستمحیطی و تحت کنترل گرفتن تمامی آلایندههای زیستمحیطی به کار گرفته میشود. آنچه در اینجا حائز توجه است ارتباط تنگاتنگ این دو استاندارد میباشد. در این استانداردها، محیطزیست به محلی اطلاق میشود که شامل هوا، آب، خاک، منابع طبیعی، گیاهان، جانوران، انسان و روابط بین آنها که سازمان در آن فعالیت مینماید، باشد. به عبارتی عوامل نظیر سلامتی و ایمنی افراد میتواند متاثر از پیامدهای زیستمحیطی فعالیتهای آن سازمان نیز باشد. از این رو توصیه میشود که سیستم مدیریتی ایمنی و بهداشت شغلی توام با سیستم مدیریت زیستمحیطی به کار گرفته شود. این را نیز باید اضافه نمود که به جهت رشد و بقای سازمان در عرصههای کاری و ادامه حیات آن در بازارهای کنونی لازم است علاوه بر در نظر گرفتن مشتریان داخلی توجه ویژه به مشتریان خارجی و حفظ رضایت آنها نیز نمود. لذا قویا توصیه میشود ترکیبی از استانداردهای مدیریت کیفیت، ایمنی، بهداشت و محیطزیست میتواند علاوه بر حفظ رضایت مشتریان داخلی از طریق توجه به ارزشهای انسانی آنها، نسبت به افزایش رضایت مشتریان بیرونی که کالا یا خدمات ما را اخذ مینمایند، کمک نماید. به ترکیب این سه استاندارد نظام یکپارچه مدیریت گفته میشود.
HSE-MS ترکیبی از دو استاندارد ایمنی و بهداشت شغلی و زیستمحیطی میباشد. یکی از دلایل تشکیل سیستم IMS، هم وزن قراردادن عناصر زیستمحیطی، ایمنی و بهداشت و کیفیت میباشد، که این امر به شکل زیبایی در استاندارد HSE در خصوص ایمنی، بهداشت و محیطزیست انجام شده است، به طوریکه هیچگونه تمایزی بین این عناصر قائل نمیشود. این استاندارد دارای ۷ بند میباشد که توجه خاصی به مباحث آموزش پرسنل، ارزیابی پیمانکاران، ارزیابی سطح ریسکپذیری خطرها و وجود طرحهای اضطراری در سازمان دارد.
اهمیت ایمنی، بهداشت و محیطزیست
امروز با توجه به افزایش تولید در صنایع تولیدی و وسعت خدمات سازمانها و نقش فیزیکی انسان، حتی با وجود تجهیزات پیشرفته، لزوم توجه به رعایت مسائل ایمنی و سلامتی انسانها و جلوگیری از آسیب پذیری محیطزیست و کلیه عناصر موجود در آن که نهایتا به کیفیت زیست انسان میپردازد، ضروری میباشد. عدم رعایت مسائل ایمنی در سازمانها تا کنون سبب بروز حوادث ناگواری گردیده است که خسارتهای مالی و جانی جبرانناپذیری در بر داشته است. عدم رعایت مسائل بهداشتی و سلامتی در کوتاهمدت و بلندمدت آسیبهای جدی وارد نموده است و در نهایت از دیدگاه محیطزیست که باز هم با سلامتی و آرامش انسانها در ارتباط میباشد نیز اثرات منفی خود را برجا گذاشته است. شاید تاکنون با کسانی مواجه شدهاید که در صنایع مربوط به مواد شیمیایی فعالیت میکردند و امروزه پس از گذشت چندین سال و در روزهای بازنشستگی دچار اختلال تنفسی و ریوی شدهاند.
پس آیا رعایت قوانین مربوط به HSE حس نمیشود؟