Quality Function Deployment

QFD = Qulity Function Deployment

اولین بار QFD در صنایع سنگین میتسوبیشی در زمینه کشتی سازی توسط ژاپنی ها به کار گرفته شد. به همین دلیل بسیاری از افراد مبدا شروع QFD را شرکت میتسوبیشی می دانند. به زبانی ساده، هدف QFD تبدیل خواسته‌های ارزیابی شده مشتری به مشخصات فنی معادل در محصول است. یعنی ببینیم مشتری چه می‌خواهد و آن را از طریق نظم و جامعیتی که QFD به فرایند طراحی محصول می‌دهد، در محصول بروز می‌دهیم. در صنایع مختلف برای QFD فواید بسیاری را ذکر کرده‌اند. مقالات بسیاری در زمینه توسعه محصول براساس نیازهای بازار با کمک QFD نوشته شده است. بیشترین کاربرد این روش در صنایع ماشینی و الکترونیکی بوده و حتی در صنعت هوا- فضا نیز از آن استفاده می‌شود.

از QFD می توان به عنوان ماشین مترجم «نیازمندی های مشتریان» به «مشخصات فنی و مهندسی » یا به عبارتی مبدل تقاضاهای مشتریان به ویژگی های کیفیت و آماده ساختن یک طرح کیفیت برای محصول نهایی از طریق گسترش سیستماتیک روابط بین تقاضاهای مشتری و ویژگی های کیفیت محصول، تعریف نمود.

در مورد معادل فارسی Quality Function Deployment این نکته قابل ذکر است که خود عبارت انگلیسی برگرفته از معادلی ژاپنی است که در آن بویژه در واژه Deployment اختلاف نظر وجود داشت. تا مدتی بجای این واژه از واژه‌های Development یا Evolution استفاده می‌شد. هدف، استفاده از لفظی بود که واجد مفاهیم توسعه، تغییر و خلاقیت باشد. در هر صورت، آن چه هم‌اکنون به عنوان معادل فارسی برگزیده شده «گسترش» ناقص به‌نظر می‌رسد و شاید واژه «ارتقا» برای آن بهتر باشد.

در یک دسته بندی کلی می توان اهداف QFD را به صورت زیر دسته بندی نمود:

زمان کوتاه­تر توسعه محصول (۲۵ الی ۳۰ درصد(

کاهش تعداد دفعات تغییر در طرح های مهندسی (۲۵ الی ۵۰ درصد(

کاهش هزینه های اولیه معرفی محصول به بازار

رضایت مشتریان از تأمین خواسته­ها و الزامات آنها

بهبود قابلیت­ های ساخت محصول

ایجاد یک بانک اطلاعاتی مناسب برای استفاده و کاربردهای آتی

یکی از قدیمی ترین روش های پیاده سازی QFD روش HQQ است. این روش یکی از معروفترین و قدیمی‌ترین روش‌های اجرای QFD بوده و وظیفه آن ایجاد اهمیت‌های مربوط به مشتری است. در این روش، اولویت‌بندی خواسته‌های مشتری از طریق بازاریابی و توسط خود او انجام می‌گیرد. برخی‌ها، HOQ را مبنای QFD می‌دانند و گاهی به آن بهترین تکنیک مدیریت کیفیت جامع و گسترش کارکردهای کیفیت اطلاق می‌کنند. این روش، طرح تکامل‌یافته QFD است و در اغلب موارد QFD را معادل آن در نظر می‌گیرند. برنامه ریزی کالا، گسترش و توسعه عناصر، برنامه‌ریزی فرایند و عملیات تولید، عناصر اصلی آن تلقی می‌شود. امروزه نیز از تکنیک های مدرن نظیر تکنیک چهار ماتریسی، هشت ماتریسی و شانزده ماتریسی استفاده می شود.